円周率を含む数式のソースを表示
←
円周率を含む数式
ナビゲーションに移動
検索に移動
あなたには「このページの編集」を行う権限がありません。理由は以下の通りです:
この操作は、次のグループに属する利用者のみが実行できます:
登録利用者
。
このページのソースの閲覧やコピーができます。
{{円周率}} '''[[円周率]]を含む[[数式]]'''(えんしゅうりつをふくむすうしき)を分野別にまとめる。数式自体または円周率、[[円周率の近似]]のいずれかの記事において重要性が確立されているものだけを述べる。 == ユークリッド幾何学 == ; 円の外周([[円周]]) {{mvar|C}} と[[直径]] {{mvar|d}} の関係 : <math>C =\pi d</math> ; 円の面積 {{mvar|A}} と[[半径]] {{mvar|r}} の関係 : <math>A = \pi r^2</math> ; [[球体|球]]の[[体積]] {{mvar|V}} と半径 {{mvar|r}} の関係 : <math>V = \frac{4}{3}\pi r^3</math> ; 球の[[表面積]] {{mvar|S}} と半径 {{mvar|r}} の関係 : <math>S = 4\pi r^2</math> {{See also|超球面#体積と表面積}} == 物理学 == ; [[宇宙定数]] : <math>\Lambda = {{8\pi G} \over {3c^2}} \rho</math> ; [[不確定性原理|ハイゼンベルクの不確定性原理]] : <math> \Delta x\, \Delta p \ge \frac h {4\pi} </math> ; [[一般相対性理論]]の[[アインシュタイン方程式]] : <math> R_{\mu\nu} - \frac{1}{2}g_{\mu\nu}R + \Lambda g_{\mu\nu} = {8 \pi G \over c^4} T_{\mu\nu} </math> ; [[クーロンの法則]] : <math> F = \frac{|q_1q_2|}{4 \pi \varepsilon_0 r^2}</math> ; 振幅が小さい範囲での[[振り子]]の[[周期]] : <math>T \approx 2\pi \sqrt\frac L g </math> ; [[座屈]]のオイラーの式 : <math>F =\frac{\pi^2EI}{L^2}</math> == 円周率を得るための数式 == === 積分 === : <math>\int_{-\infty}^\infty \operatorname{sech}(x) \, dx = \pi </math> : <math>\int_{-\infty}^\infty \int_t^\infty e^{-1/2t^2-x^2+xt} \, dx \, dt = \int_{-\infty}^\infty \int_t^\infty e^{-t^2-1/2x^2+xt} \, dx \, dt = \pi</math> : <math>\int_{-1}^1 \sqrt{1-x^2}\,dx = \frac \pi 2 </math> : : <math>\int_{0}^1 {1 \over 1+x^2}\,dx = \frac \pi4 </math> : <math>\int_{-1}^1\frac{dx}{\sqrt{1-x^2}} = \pi</math> : <math>\int_{-\infty}^\infty\frac{dx}{1+x^2} = \pi</math> ([[逆正接関数]]) : <math>\int_{-\infty}^\infty e^{-x^2}\,dx = \sqrt{\pi}</math> ([[ガウス積分]]) : <math>\oint\frac{dz} z = 2\pi i</math> ([[コーシーの積分定理]]) : <math>\int_{-\infty}^\infty \frac{\sin x} x \,dx=\pi </math> : <math>\int_0^1 {x^4(1-x)^4 \over 1+x^2}\,dx = {22 \over 7} - \pi</math> ([[円周率が22/7より小さいことの証明]]) === 効率的な級数 === : <math>\sum_{k=0}^\infty \frac{k!}{(2k+1)!!} = \sum_{k=0}^\infty\frac{2^k k!^2}{(2k+1)!} = \frac \pi 2 </math> : <math>12 \sum^\infty_{k=0} \frac{(-1)^k (6k)! (13591409 + 545140134k)}{(3k)!(k!)^3 640320^{3k + 3/2}}=\frac 1 \pi </math> (Chudnovsky algorithm) : <math>\frac{2\sqrt{2}}{9801} \sum^\infty_{k=0} \frac{(4k)!(1103+26390k)}{(k!)^4 396^{4k}}=\frac 1 \pi </math> ([[シュリニヴァーサ・ラマヌジャン]]) : <math>\frac{12}{\sqrt{(1249638720+159999840\sqrt{61})^{3}}}\sum_{n=0}^{\infty}\frac{(-1)^{n}(6n)!(1657145277365+212175710912\sqrt{61}+(107578229802750+3773980892672\sqrt{61})n)}{(3n)!(n!)^{3}(1249638720+159999840\sqrt{61})^{n}}=\frac{1}{\pi}</math>(Borwein) : <math>\frac{\sqrt{3}}{6^5} \sum_{k = 0}^{\infty} \frac{((4k)!)^2(6k)!}{9^{k+1}(12k)!(2k)!} \left( \frac{127169}{12k + 1} - \frac{1070}{12k + 5} - \frac{131}{12k + 7} + \frac{2}{12k + 11}\right)=\pi</math><ref>Cetin Hakimoglu-Brown [http://iamned.com/math/infiniteseries.pdf Derivation of Rapidly Converging Infinite Series]</ref> 以下は、円周率の任意の桁を[[二進法|2進数]]で求められる効率的な数式である。 : <math>\sum_{k = 0}^{\infty} \frac{1}{16^k} \left( \frac{4}{8k + 1} - \frac{2}{8k + 4} - \frac{1}{8k + 5} - \frac{1}{8k + 6}\right)=\pi</math> ([[ベイリー=ボールウェイン=プラウフの公式]]) : <math>\frac{1}{2^6} \sum_{n=0}^{\infty} \frac{{(-1)}^n}{2^{10n}} \left( - \frac{2^5}{4n+1} - \frac{1}{4n+3} + \frac{2^8}{10n+1} - \frac{2^6}{10n+3} - \frac{2^2}{10n+5} - \frac{2^2}{10n+7} + \frac{1}{10n+9} \right)=\pi</math> === 他の級数 === :<math>\zeta(2) = \frac{1}{1^2} + \frac{1}{2^2} + \frac{1}{3^2} + \frac{1}{4^2} + \cdots = \frac{\pi^2}{6}</math> ([[バーゼル問題|バーゼルの問題]]、[[リーマンゼータ関数]]) : <math>\zeta(4)= \frac{1}{1^4} + \frac{1}{2^4} + \frac{1}{3^4} + \frac{1}{4^4} + \cdots = \frac{\pi^4}{90}</math> :<math>\zeta(2n) = \sum_{k=1}^{\infty} \frac{1}{k^{2n}}\, = \frac{1}{1^{2n}} + \frac{1}{2^{2n}} + \frac{1}{3^{2n}} + \frac{1}{4^{2n}} + \cdots = (-1)^{n+1}\frac{B_{2n}(2\pi)^{2n}}{2(2n)!}</math> , ただし ''B''<sub>2''n''</sub> は [[ベルヌーイ数]]) : <math>\sum_{n=1}^{\infty} \frac{3^n - 1}{4^n}\, \zeta(n+1) = \pi</math><ref>[http://mathworld.wolfram.com/PiFormulas.html Weisstein, Eric W. "Pi Formulas", MathWorld]</ref> :<math>\sum_{n=0}^{\infty} {\left( \frac{(-1)^{n}}{2n+1} \right) }^1 = \frac{1}{1} - \frac{1}{3} + \frac{1}{5} - \frac{1}{7} + \frac{1}{9} - \cdots = \arctan{1} = \frac{\pi}{4}</math> ([[ライプニッツの公式|ライプニッツ公式]]) : <math>\sum_{n=1}^{\infty} \frac{(-1)^{n+1}}{n^2}=\frac{1}{1^2} - \frac{1}{2^2} + \frac{1}{3^2} - \frac{1}{4^2} + \cdots=\frac{\pi^2}{12}</math> : <math>\sum_{n=1}^{\infty} \frac1{(2n)^2} = \frac{1}{2^2} + \frac{1}{4^2} + \frac{1}{6^2} + \frac{1}{8^2} + \cdots = \frac{\pi^2}{24}</math> : <math>\sum_{n=0}^{\infty} {\left( \frac{(-1)^{n}}{2n+1} \right) }^2 = \frac{1}{1^2} + \frac{1}{3^2} + \frac{1}{5^2} + \frac{1}{7^2} + \cdots = \frac{\pi^2}{8}</math> : <math>\sum_{n=0}^{\infty} {\left( \frac{(-1)^{n}}{2n+1} \right) }^3 = \frac{1}{1^3} - \frac{1}{3^3} + \frac{1}{5^3} - \frac{1}{7^3} + \cdots = \frac{\pi^3}{32}</math> : <math>\sum_{n=0}^{\infty} {\left( \frac{(-1)^{n}}{2n+1} \right) }^4 = \frac{1}{1^4} + \frac{1}{3^4} + \frac{1}{5^4} + \frac{1}{7^4} + \cdots = \frac{\pi^4}{96}</math> : <math>\sum_{n=0}^{\infty} {\left( \frac{(-1)^{n}}{2n+1} \right) }^5 = \frac{1}{1^5} - \frac{1}{3^5} + \frac{1}{5^5} - \frac{1}{7^5} + \cdots = \frac{5\pi^5}{1536}</math> : <math>\sum_{n=0}^{\infty} {\left( \frac{(-1)^{n}}{2n+1} \right) }^6 = \frac{1}{1^6} + \frac{1}{3^6} + \frac{1}{5^6} + \frac{1}{7^6} + \cdots = \frac{\pi^6}{960}</math> : <math> \sum_{n=0}^{\infty} \frac{1}{(4n+1)(4n+3)} = \frac{1}{1\cdot 3}+\frac{1}{5\cdot 7} +\frac{1}{9\cdot 11} +\cdots=\frac{\pi}{8}</math> : <math> \pi = {{1}} + \frac{{1}}{{2}} + \frac{{1}}{{3}} + \frac{{1}}{{4}} - \frac{{1}}{{5}} + \frac{{1}}{{6}} + \frac{{1}}{{7}} + \frac{{1}}{{8}} + \frac{{1}}{{9}} - \frac{{1}}{{10}} + \frac{{1}}{{11}} + \frac{{1}}{{12}} - \frac{{1}}{{13}} + \cdots </math> (オイラー、1748年) : この式では、最初の2つの項の後、符号は次のように決定される。分母が4m - 1で表される素数である場合、符号は正であり。分母が4m + 1で表される素数である場合、符号は負である。 合成数の場合、符号はその素因数分解した素数の符号の積に等しい<ref>[[:en:Carl_B._Boyer|Carl B. Boyer]], ''A History of Mathematics'', Chapter 21., p. 488-489</ref>。 : また : <math>\sum_{n=1}^\infty \frac{F_{2n}}{n^2 \binom{2n}{n}}=\frac{4\pi^2}{25\sqrt5}</math> : ただし <math>F_n</math> は''n''番目の[[フィボナッチ数]]。 === マチンの公式 === : <math>\frac{\pi}{4} = \arctan 1</math> : <math>\frac{\pi}{4} = \arctan\frac{1}{2} + \arctan\frac{1}{3}</math> : <math>\frac{\pi}{4} = 2 \arctan\frac{1}{2} - \arctan\frac{1}{7}</math> : <math>\frac{\pi}{4} = 2 \arctan\frac{1}{3} + \arctan\frac{1}{7}</math> : <math>\frac{\pi}{4} = 4 \arctan\frac{1}{5} - \arctan\frac{1}{239} </math> ([[マチンの公式]]) : <math>\frac{\pi}{4} = 5 \arctan\frac{1}{7} + 2 \arctan\frac{3}{79}</math> : <math>\frac{\pi}{4} = 6 \arctan\frac{1}{8} + 2 \arctan\frac{1}{57} + \arctan\frac{1}{239}</math> : <math>\frac{\pi}{4} = 12 \arctan\frac{1}{49} + 32 \arctan\frac{1}{57} - 5 \arctan\frac{1}{239} + 12 \arctan\frac{1}{110443}</math> : <math>\frac{\pi}{4} = 44 \arctan\frac{1}{57} + 7 \arctan\frac{1}{239} - 12 \arctan\frac{1}{682} + 24 \arctan\frac{1}{12943}</math> : <math>\frac{\pi}{2} = \sum_{n=0}^\infty \arctan\frac{1}{F_{2n+1}} = \arctan\frac{1}{1} + \arctan\frac{1}{2} + \arctan\frac{1}{5} + \arctan\frac{1}{13} + \cdots </math> ただし <math>F_n</math> は''n''番目のフィボナッチ数。 === 級数 === 円周率を含む級数<ref>{{Cite web|url=http://www.pi314.net/eng/ramanujan.php|title=The world of Pi|accessdate=2011-01-29|author=Simon Plouffe / David Bailey|last=Simon Plouffe / David Bailey|publisher=Pi314.net}}<br /> {{Cite web|url=http://numbers.computation.free.fr/Constants/Pi/piSeries.html|title=Collection of series for {{pi}}|accessdate=2011-01-29|publisher=Numbers.computation.free.fr}}</ref> {| class="wikitable" style="margin-bottom: 10px;" | <math>\pi=\frac{1}{Z}</math> | <math>Z=\sum_{n=0}^{\infty } \frac{((2n)!)^3(42n+5)} {(n!)^6{16}^{3n+1}}</math> |- | <math>\pi=\frac{4}{Z}</math> | <math>Z=\sum_{n=0}^{\infty } \frac{(-1)^n(4n)!(21460n+1123)} {(n!)^4{441}^{2n+1}{2}^{10n+1}}</math> |- | <math>\pi=\frac{4}{Z}</math> | <math>Z=\sum_{n=0}^{\infty } \frac{(6n+1)\left ( \frac{1}{2} \right )^3_n} {{4^n}(n!)^3}</math> |- | <math>\pi=\frac{32}{Z}</math> | <math>Z=\sum_{n=0}^{\infty } \left (\frac{\sqrt{5}-1}{2} \right )^{8n} \frac{(42n\sqrt{5} +30n + 5\sqrt{5}-1) \left ( \frac{1}{2} \right )^3_n} {{64^n}(n!)^3}</math> |- | <math>\pi=\frac{27}{4Z}</math> | <math>Z=\sum_{n=0}^{\infty } \left (\frac{2}{27} \right )^n \frac{(15n+2)\left ( \frac{1}{2} \right )_n \left ( \frac{1}{3} \right )_n \left ( \frac{2}{3} \right )_n} {(n!)^3}</math> |- | <math>\pi=\frac{15\sqrt{3}}{2Z}</math> | <math>Z=\sum_{n=0}^{\infty } \left ( \frac{4}{125} \right )^n \frac{(33n+4)\left ( \frac{1}{2} \right )_n \left ( \frac{1}{3} \right )_n \left ( \frac{2}{3} \right )_n} {(n!)^3}</math> |- | <math>\pi=\frac{85\sqrt{85}}{18\sqrt{3}Z}</math> | <math>Z=\sum_{n=0}^{\infty } \left ( \frac{4}{85} \right )^n \frac{(133n+8)\left ( \frac{1}{2} \right )_n \left ( \frac{1}{6} \right )_n \left ( \frac{5}{6} \right )_n} {(n!)^3}</math> |- | <math>\pi=\frac{5\sqrt{5}}{2\sqrt{3}Z} </math> | <math>Z=\sum_{n=0}^{\infty } \left ( \frac{4}{125} \right )^n \frac{(11n+1)\left ( \frac{1}{2} \right )_n \left ( \frac{1}{6} \right )_n \left ( \frac{5}{6} \right )_n} {(n!)^3}</math> |- | <math>\pi=\frac{2\sqrt{3}}{Z} </math> | <math>Z=\sum_{n=0}^{\infty } \frac{(8n+1)\left ( \frac{1}{2} \right )_n \left ( \frac{1}{4} \right )_n \left ( \frac{3}{4} \right )_n} {(n!)^3{9}^{n}}</math> |- | <math>\pi=\frac{\sqrt{3}}{9Z} </math> | <math>Z=\sum_{n=0}^{\infty } \frac{(40n+3)\left ( \frac{1}{2} \right )_n \left ( \frac{1}{4} \right )_n \left ( \frac{3}{4} \right )_n} {(n!)^3{49}^{2n+1}}</math> |- | <math>\pi=\frac{2\sqrt{11}}{11Z} </math> | <math>Z=\sum_{n=0}^{\infty } \frac{(280n+19)\left ( \frac{1}{2} \right )_n \left ( \frac{1}{4} \right )_n \left ( \frac{3}{4} \right )_n} {(n!)^3{99}^{2n+1}}</math> |- | <math>\pi=\frac{\sqrt{2}}{4Z} </math> | <math>Z=\sum_{n=0}^{\infty } \frac{(10n+1) \left ( \frac{1}{2} \right )_n \left ( \frac{1}{4} \right )_n \left ( \frac{3}{4} \right )_n} {(n!)^3{9}^{2n+1}}</math> |- | <math>\pi=\frac{4\sqrt{5}}{5Z} </math> | <math>Z=\sum_{n=0}^{\infty } \frac{(644n+41) \left ( \frac{1}{2} \right )_n \left ( \frac{1}{4} \right )_n \left ( \frac{3}{4} \right )_n} {(n!)^35^n{72}^{2n+1}}</math> |- | <math>\pi=\frac{4\sqrt{3}}{3Z} </math> | <math>Z=\sum_{n=0}^{\infty } \frac{(-1)^n(28n+3) \left ( \frac{1}{2} \right )_n \left ( \frac{1}{4} \right )_n \left ( \frac{3}{4} \right )_n} { (n!)^3{3^n}{4}^{n+1}}</math> |- | <math> \pi=\frac{4}{Z}</math> | <math>Z=\sum_{n=0}^{\infty } \frac{(-1)^n(20n+3) \left ( \frac{1}{2} \right )_n \left ( \frac{1}{4} \right )_n \left ( \frac{3}{4} \right )_n} { (n!)^3{2}^{2n+1}}</math> |- | <math>\pi=\frac{72}{Z} </math> | <math>Z=\sum_{n=0}^{\infty } \frac{(-1)^n(4n)!(260n+23)}{(n!)^44^{4n}18^{2n}}</math> |- | <math>\pi=\frac{3528}{Z} </math> | <math>Z=\sum_{n=0}^{\infty } \frac{(-1)^n(4n)!(21460n+1123)}{(n!)^44^{4n}882^{2n}}</math> |} <math>(x)_n </math> は[[階乗冪]]。 {{See also|en:Ramanujan–Sato series}} === 無限積 === : <math> \frac{\pi}{4} = \frac{3}{4} \cdot \frac{5}{4} \cdot \frac{7}{8} \cdot \frac{11}{12} \cdot \frac{13}{12} \cdot \frac{17}{16} \cdot \frac{19}{20} \cdot \frac{23}{24} \cdot \frac{29}{28} \cdot \frac{31}{32} \cdot\,\cdots </math> (オイラー) : 全ての奇素数を[[分子]]とし、それに最も近い4の[[倍数]]を[[分母]]とした分数の総乗。 : <math> \prod_{n=1}^{\infty} \frac{4n^2}{4n^2-1} = \frac{2}{1} \cdot \frac{2}{3} \cdot \frac{4}{3} \cdot \frac{4}{5} \cdot \frac{6}{5} \cdot \frac{6}{7} \cdot \frac{8}{7} \cdot \frac{8}{9} \cdots = \frac{4}{3} \cdot \frac{16}{15} \cdot \frac{36}{35} \cdot \frac{64}{63} \cdot\,\cdots = \frac{\pi}{2} </math> ([[ウォリス積]]を参照) : <math>\prod_{n=1}^{\infty} \cos \frac{90^\circ}{2^n} = \frac{\sqrt2}2 \cdot \frac{\sqrt{2+\sqrt2}}2 \cdot \frac{\sqrt{2+\sqrt{2+\sqrt2}}}2 \cdot\, \cdots = \frac2\pi</math> ([[フランソワ・ビエト#ビエトの公式|ビエトの公式]]) === 連分数 === : <math> \pi= {3 + \cfrac{1^2}{6 + \cfrac{3^2}{6 + \cfrac{5^2}{6 + \cfrac{7^2}{6 + \ddots\,}}}}} </math> : <math> \pi = \cfrac{4}{1 + \cfrac{1^2}{3 + \cfrac{2^2}{5 + \cfrac{3^2}{7 + \cfrac{4^2}{9 + \ddots}}}}} </math> : <math> \pi = \cfrac{4}{1 + \cfrac{1^2}{2 + \cfrac{3^2}{2 + \cfrac{5^2}{2 + \cfrac{7^2}{2 + \ddots}}}}}</math> : <math> 2\pi = {6 + \cfrac{2^2}{12 + \cfrac{6^2}{12 + \cfrac{10^2}{12+ \cfrac{14^2}{12 + \cfrac{18^2}{12 + \ddots}}}}}} </math> {{See also|連分数}} === その他 === :<math>n! \sim \sqrt{2 \pi n} \left(\frac{n}{e}\right)^n</math> ([[スターリングの近似]]) : <math>e^{i \pi} +1 = 0</math> ([[オイラーの等式]]) : <math>\sum_{k=1}^{n} \varphi (k) \sim \frac{3n^2}{\pi^2}</math> ([[オイラーのトーティエント関数]]) : <math>\sum_{k=1}^{n} \frac {\varphi (k)} {k} \sim \frac{6n}{\pi^2}</math> (オイラーのトーティエント関数) : <math>\Gamma\left({1 \over 2}\right)=\sqrt{\pi}</math> ([[ガンマ関数]]) : <math>\pi = \frac{\Gamma\left({1/4}\right)^{4/3} \operatorname{agm}(1, \sqrt{2})^{2/3}}{2}</math> (agmは[[算術幾何平均]]) : <math>\lim_{n\rightarrow \infty}\frac{1}{n^2} \sum_{k=1}^n (n\;\bmod\;k) = 1-\frac{\pi^2}{12}</math> (mod は[[モジュロ演算|剰余演算]]) : <math> \pi = \lim_{n \rightarrow \infty} \frac{4}{n^2} \sum_{k=1}^n \sqrt{n^2 - k^2} </math> (単位円の面積とリーマン和を参照) : <math> \pi = \lim_{n \rightarrow \infty} \frac{2^{4n}}{n {2n\choose n}^2} </math> ([[スターリングの近似]]) == 参考文献 == {{reflist}} == 関連文献 == * Peter Borwein, ''[http://www.cecm.sfu.ca/personal/pborwein/PAPERS/P159.pdf The Amazing Number Pi]'' * Kazuya Kato, Nobushige Kurokawa, Saito Takeshi: ''Number Theory 1: Fermat's Dream.'' American Mathematical Society, Providence 1993, {{ISBN2|0-8218-0863-X}}. {{デフォルトソート:えんしゆうりつをふくむすうしき}} [[Category:数学の一覧]] [[Category:円周率]] [[Category:数学に関する記事]]
このページで使用されているテンプレート:
テンプレート:Cite web
(
ソースを閲覧
)
テンプレート:ISBN2
(
ソースを閲覧
)
テンプレート:Mvar
(
ソースを閲覧
)
テンプレート:Reflist
(
ソースを閲覧
)
テンプレート:See also
(
ソースを閲覧
)
テンプレート:円周率
(
ソースを閲覧
)
円周率を含む数式
に戻る。
ナビゲーション メニュー
個人用ツール
ログイン
名前空間
ページ
議論
日本語
表示
閲覧
ソースを閲覧
履歴表示
その他
検索
案内
メインページ
最近の更新
おまかせ表示
MediaWiki についてのヘルプ
特別ページ
ツール
リンク元
関連ページの更新状況
ページ情報